Brązowa plamistość pomidora - groźna choroba tytoniu

W czerwcu plantatorzy tytoniu powinni zwrócić szczególną uwagę na pojawianie się wciornastka tytoniowca (Thrips tabaci). To niewielki owad osiągający wielkość od 1 do 1,3 mm długości (fot. 1). Szkodnik masowo rozwija się od połowy maja do końca czerwca. Na jego atak narażone są szczególnie plantacje tytoniu położone w pobliżu śródpolnych krzewów i zadrzewień. Wiosną dorosłe osobniki opuszczają zarośla i przelatują na świeżo zasadzone rośliny tytoniu. Żerują na młodych liściach roślin psiankowatych, w tym na liściach tytoniu, powodując pojawianie się srebrnoszarych plam. Po wiosennym nalocie na tytoń, rzadko kiedy przemieszczają się na plantacje sąsiednie a nawet z rośliny na roślinę. Większość wciornastków jest nosicielami tomato spotted wilt virus (TSWV), dlatego żerując zakażają rośliny i powodują pojawianie się objawów brązowej plamistości pomidora na tytoniu.

W początkowej fazie infekcji na roślinach pojawiają się lokalnie występujące jasne bądź żółtawe przebarwienia młodych liści (fot. 2). Z czasem pojawia się charakterystyczne żółknięcie i zagięcie wierzchołka oraz karłowacenie roślin. Dodatkowo występują nekrozy liści oraz ciemne smugi na łodydze (fot. 3). Silnie porażone rośliny najczęściej obumierają co prowadzi do zniszczenia plantacji. Stopień porażenia plantacji zależy głównie od skuteczności zwalczania pokolenia zimującego.
W pierwszej połowie czerwca 2024 roku na plantacjach w województwie świętokrzyskim, małopolskim i lubelskim odnotowano przypadki występowania chorych roślin tytoniu.  Udział roślin porażonych był nieduży i wyniósł około 3%. Zaleca się jednak by w przypadku występowania na plantacji wciornastków rozpocząć działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się owadów i przenoszonego przez nich wirusa TSWV. Wskazane jest usunięcie chorych roślin z plantacji.  Należy również wykonać oprysk chemiczny z użyciem dozwolonych środków owadobójczych np.: Inazuma 130 WG, Los Ovados 200 SE, Kobe 20 SP, Sekil 20 SP, Mospilan 20 SP i Lanmos 20 SP.  Warto zadbać by oprócz oprysku pola tytoniowego wykonać także zabieg na przyległej miedzy, pobliskim ugorze czy zakrzaczeniu stanowiącym siedlisko wciornastków.

Opracowano: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach