Mączniak rzekomy na szyszkach chmielu
Mączniak rzekomy to jedna z najgroźniejszych chorób, która występuje co roku na plantacjach chmielu. Jej sprawcą jest grzyb Pseudoperonospora humuli. W fazie dojrzewania chmielu objawy choroby uwidaczniają się na szyszkach. Pierwszym, bardzo charakterystycznym symptomem jest przebarwienie listków szyszek w postaci rudo-brązowych smug biegnących od nasady do wierzchołka listka. W przypadku dużego nasilenia choroby dochodzi do zbrązowienia całych listków (fot. 1), a następnie całych szyszek (fot. 2). W sprzyjających warunkach choroba postępuje bardzo szybko, a szyszki mogą całkowicie zbrązowieć w ciągu kilku dni.
Objawy mączniak rzekomego na szyszkach chmielu są dość charakterystyczne, jednak niekiedy mogą być mylone z mechanicznym obiciem szyszek, np. na skutek działania wiatru (fot. 3). W przypadku uszkodzenia mechanicznego przebarwienia mają kolor szaro-brązowy i widoczne są tylko na zewnętrznych częściach listków szyszki. Mączniak rzekomy powoduje rudo-brązowe zabarwienie widoczne nie tylko na zewnątrz szyszki, ale również w środkowej części bliżej osadki.
W fazie dojrzewania szyszek chmielu, podstawowym elementem efektywnej ochrony przed mączniakiem rzekomym jest wczesne wykrycie choroby. Próg ekonomicznej szkodliwości w tej fazie został ustalony już na poziomie pojawienia się pierwszych objawów choroby na szyszkach. Z uwagi na to, należy prowadzić systematyczne lustracje plantacji pod kątem występowania objawów mączniaka rzekomego na szyszkach. Obserwancje trzeba wykonywać przynajmniej raz w tygodniu w kilku miejscach na plantacji.
W momencie stwierdzenia objawów mączniaka rzekomego na szyszkach należy rozpocząć zwalczanie choroby przy użyciu odpowiednich środków ochrony. Z uwagi na to, że rozpoczyna się zbiór szyszek chmielu, przy doborze preparatów ochronnych należy zwrócić szczególną uwagę na okresy karencji i wybierać środki o okresach karencji dostosowanych do terminu zbioru poszczególnych odmian chmielu. W celu ograniczenia zjawiska odporności patogenów na pestycydy należy przestrzegać zaleceń zamieszczonych w etykietach preparatów, szczególnie tych dotyczących dawek, maksymalnej liczby zabiegów w sezonie wegetacyjnym oraz minimalnego odstępu pomiędzy zabiegami. W miarę możliwości należy stosować rotację środków o różnych substancjach czynnych oraz różnych mechanizmach działania. Aktualny wykaz środków ochrony roślin przeznaczonych do ochrony chmielu przed mączniakiem rzekomym i mączniakiem prawdziwym jest podany w Programie Ochrony Chmielu (www.agrofagi.com.pl/83,rosliny-wlokniste-zielarskie-przemyslowe) lub w wyszukiwarce na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (www.gov.pl/web/rolnictwo/wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin---zastosowanie).
Opracowano: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
