Jak ograniczyć niekorzystne skutki nawałnic w uprawie chmielu?

Gwałtowne burze z silnym wiatrem, ulewnymi opadami i gradobiciami, które wystąpiły w ostatnim czasie na obszarze całego kraju wyrządziły również szkody na plantacjach chmielu. Odpowiednie postępowanie w przypadku uszkodzenia roślin przez grad lub wiatr może do pewnego stopnia ograniczyć straty.

Z uwagi na niskie temperatury w maju, wzrost chmielu był wolniejszy niż zazwyczaj, więc rośliny większości odmian znajdują się obecnie w fazie wydłużania pędu głównego (fot.1). Stopień zaawansowania tej fazy zależy od odmiany, terminu cięcia karp oraz warunków pogodowych w rejonie uprawy. Uszkodzenia roślin chmielu w tej fazie rozwojowej są zazwyczaj rekompensowane, o ile warunki wzrostu w dalszej części okresu wegetacyjnego są korzystne. Niemniej jednak, uszkodzenia pędów głównych roślin prowadzą do nieregularnego wzrostu i mogą powodować opóźnienie fazy generatywnej. Im bardziej zaawansowany jest rozwój roślin, tym poważniejsze mogą być konsekwencje ich uszkodzenia przez wiatr lub grad.

Burze i gradobicia mogą powodować uszkodzenia roślin chmielu o różnym charakterze. Podczas burz, którym towarzyszy silny wiatr często dochodzi do odchylenia górnej części pędu głównego od przewodnika lub jego złamania. Po każdej silnej wichurze należy zrobić lustrację plantacji i jak najszybciej wykonać poprawki naprowadzania, tzn. naprowadzić odchylone pędy na przewodniki aby nie uległy złamaniu. W przypadku, gdy dojdzie do odłamania wierzchołka pędu głównego, należy go zastąpić naprowadzając na przewodnik jeden z pędów bocznych. Dużo poważniejsze mogą być uszkodzenia spowodowane przez grad. Dochodzi wówczas do uszkodzenia lub nawet całkowitego zniszczenia liści, odłamania lub innego uszkodzenia pędu głównego. Rośliny chmielu uszkodzone przez grad należy jak najszybciej zabezpieczyć przed mączniakiem rzekomym, bowiem uszkodzenie tkanek znacząco zwiększa ryzyko porażenia grzybem Pseudoperonospora humuli, który jest sprawcą tej choroby. Taka infekcja wtórna prowadzi do skrócenia międzywęźli i zahamowania wzrostu pędu głównego oraz pędów bocznych (fot.2), a przy silnym rozwoju choroby może dochodzić do nekrozy wierzchołkowej części pędów (fot. 3). Oprysk należy wykonać tak szybko, jak to jest możliwe przy użyciu preparatu o działaniu układowym lub wgłębnym (tab.1). Kolejnym krokiem w ochronie chmielu przed negatywnymi skutkami gradobicia jest zastosowanie preparatu stymulującego wzrost roślin i odbudowę zniszczonych pędów i liści.

Opracowano: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach