Instytut Ogrodnictwa – PIB prowadzi monitoring nasionnicy trześniówki w okolicach Skierniewic w sadach wiśniowych położonych w Dąbrowicach (ok. 5 km na południowy-zachód od Skierniewic), Nowym Dworze (ok. 15 km na południowy-wschód od Skierniewic) i Julkowie (ok. 5 km na południe od Skierniewic).

Monitoring lotu motyli rolnicy zbożówki prowadzony jest w uprawie marchwi na polu doświadczalnym w Skierniewicach oraz na plantacji buraka ćwikłowego, w prywatnym gospodarstwie rolnym zlokalizowanym w Karnkowie koło Łowicza. W Skierniewicach pułapki wyposażone w dyspenser feromonowy samicy rolnicy zbożówki wystawiono 30.04.2025, natomiast w Karnkowie 6.05.2025. 

Uwaga, na plantacjach kapusty głowiastej zlokalizowanych w rejonie Skierniewic i Łowicza trwa lot motyli tantnisia krzyżowiaczka. W czerwcu należy spodziewać się gąsienic tego szkodnika, które początkowo minują liście kapusty, a później zjadają miękisz wskutek czego w liściach tworzą się tzw. okienka. Szczególnie groźne jest żerowanie gąsienic w liściach sercowych młodych roślin kapusty głowiastej, ponieważ uszkodzone rośliny nie zawiązują główek. 

Grzyby należące do Pestalotiopsis zawsze były uważane za mało istotne lub wtórne patogeny truskawki. W wielu przypadkach izolowano je wraz z innymi sprawcami chorób, takimi jak Colletotrichum spp., (sprawcy antraknozy), Phytophthora spp. (sprawcy zgnilizny korony truskawki i skórzastej zgnilizny owoców) oraz Botrytis cinerea (sprawca szarej pleśni). Przez wiele lat w związku z tym nie stanowiły większego problemu w przemyśle truskawkowym, ale w ostatnim czasie sytuacja ta uległa diametralnej zmianie.

W dniu 2.06.2025 na plantacji pomidora gruntowego, uprawianej w województwie łódzkim w powiecie zgierskim, w miejscowości Głowno, stwierdzono pierwsze objawy bakteryjnej cętkowatości. Obserwowanymi symptomami były: drobne, brunatne plamki z charakterystyczną żółtą otoczka tzw. halo na liściach. Objawy były również widoczne na pędach i kwiatostanach rośliny.

Na podstawie obserwacji prowadzonych w Instytucie Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach, w powietrzu kwatery jabłoni niechronionych przed parchem jabłoni, w ostatnich dniach stwierdzono niską koncentrację askospor Venturia inaequalis (kilka do kilkunastu zarodników w m3 powietrza). 

Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi)

Ze względu na wcześniejsze rozpoczęcie sezonu wegetacji, również czereśni, w niektórych lokalizacjach na terenie Polski pojawiły się już pierwsze muchówki nasionnicy trześniówki. Instytut Ogrodnictwa prowadzi monitoring nasionnicy trześniówki w okolicach Skierniewic w sadach położonych w Dąbrowicach (ok. 5 km na południowy-zachód od Skierniewic) i Nowym Dworze (ok. 15 km na południowy-wschód od Skierniewic). Dotychczas zarejestrowano siedem muchówek (26.05.25r. Nowy Dwór).

Pchełka chmielowa zazwyczaj jest szkodnikiem o niewielkim znaczeniu w uprawie chmielu. Niemal czarne, połyskliwe chrząszcze wielkości około 1,5 – 2,0 mm żerują na liściach chmielu wygryzając charakterystyczne otworki .

Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi)

Ze względu na wcześniejsze rozpoczęcie sezonu wegetacji, również wiśni, w niektórych lokalizacjach na terenie Polski pojawiły się już pierwsze muchówki nasionnicy trześniówki. Instytut Ogrodnictwa prowadzi monitoring nasionnicy trześniówki w okolicach Skierniewic w sadach położonych w Dąbrowicach (ok. 5 km na południowy-zachód od Skierniewic), Nowym Dworze (ok. 15 km na południowy-wschód od Skierniewic) i Julkowie (ok. 5 km na południe od Skierniewic). Dotychczas zarejestrowano jedną muchówkę (23.05.25r. Dąbrowice) i dwie w Julkowie (23.05.2025r.).

W 2025 roku pszczoły miodne, w wielu rejonach Polski, przezimowały nienajlepiej, ponieważ zarówno warroza jak i nosemoza wyrządziły w pasiekach wyraźne szkody. W niektórych hodowlach ubytki rodzin były wysokie i wyniosły 30-40%. Nadal brakuje skutecznych środków do zwalczania szkodliwego roztocza, który jest wyjątkowo odpornym gatunkiem na środki chemiczne. Podobna sytuacja dotyczy powodującego nosemozę grzyba, na którego, po wycofaniu w państwach Unii Europejskiej antybiotyku – fumagiliny, nie ma obecnie żadnego leku.

W dniu 22.05.2025 na plantacji cebuli z siewu ozimego, uprawianej w województwie mazowieckim w powiecie żyrardowskim, w miejscowości Starowiskitki, stwierdzono pierwsze objawy mączniaka rzekomego oraz Stemphylium vesicarium.

 Na plantacjach buraka cukrowego obserwuje się już występowanie mszycy burakowej. Szkodnik w swoim rozwoju wykorzystuje dwóch żywicieli – pierwotnego i wtórnego. W przypadku tego gatunku żywicielem pierwotnym, tzw. gospodarzem zimowym, są najczęściej krzewy trzmieliny, kaliny bądź jaśminowca, na których jesienią mszyce składają czarne i błyszczące jaja, przyklejone do pędów, i w pobliżu pąków. Wiosną, gdy temperatura osiągnie około 8°C wylęgają się z nich młode mszyce.

W dniu 16.05.2025 na plantacji cebuli z siewu ozimego, uprawianej w województwie łódzkim w powiecie łowickim, w miejscowości Zduny, stwierdzono pierwsze objawy choroby bakteryjnej. Obserwowanymi symptomami były: żółknięcie, gnicie i zasychanie liści szczypioru oraz gnicie łusek wewnętrznych cebuli, widocznych po jej przekrojeniu.

Na podstawie obserwacji prowadzonych w Sadzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Dąbrowicach, w pseudotecjach Venturia inaequalis stwierdzono wyraźne zmniejszenie liczby askospor w owocnikach sprawcy parcha (do wysiewu pozostało mniej niż 30% askospor).

Mszyca morelowa (Myzus (Nectarosiphon) mumecola (MATSUMURA, 1917)) (Hemiptera: Aphididae) to inwazyjny w Europie gatunek troficznie związany głównie z morelą (Armeniaca SCOP. = Prunus armeniaca L.). Gatunek pochodzi z Dalekiego Wschodu (Japonia, Chiny, Tajwan i wschodnia Syberia), ale znany jest również z obszaru Indii. Jego pierwsze stwierdzenie w Europie miało miejsce we Włoszech w 2016 roku. Od tego momentu obserwuje się kolejne notowania tej mszycy w innych krajach (Węgry, Serbia, Austria, Niemcy) oraz szybką ekspansję zwłaszcza w regionach, gdzie uprawiane są morele. Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa już w 2019 roku w Raporcie nt. nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski z dnia 17.01.2019 informował o możliwości pojawienia się tego agrofaga w Polsce.

Wiosenne obserwacje polowe stanu fitopatologicznego upraw zbóż wskazują na niższe, w porównaniu do poprzedniego sezonu wegetacyjnego, nasilenie występowania podejrzanych objawów, które sugerowałyby możliwość infekcji wirusowych. Jednakże wyniki laboratoryjnych testów diagnostycznych zebranych próbek roślin potwierdziły obecność tych patogenów. Wykazano, że wirusy: żółtej karłowatości jęczmienia (barley yellow dwarf virus, BYDV) oraz karłowatości pszenicy (wheat dwarf virus, WDV), pomimo zastosowanej ochrony chemicznej upraw przed nalotami mszyc, wystąpiły w kilku lokalizacjach, w wysokim natężeniu.

Oprzędziki to chrząszcze należące do rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae) z której wywodzi się także wiele innych gatunków szkodliwych, jak np. chowacze, szarki czy opuchlaki. W Polsce większe znaczenie gospodarcze ma kilka gatunków oprzędzików (pręgowany, szary, łubinowy, grochowy i kilka innych), które zaliczane są obecnie do dwóch rodzajów: Sitona i Charagmus. Dorosłe chrząszcze osiągają, w zależności od gatunku, długość od 5 do 10 mm. Ich ciało jest wydłużone, obłe, a głowa zakończona krótkim i tępo zakończonym ryjkiem. Skierowano zwykle do przodu czułki zakończone są niewielką buławką. W ubarwieniu chrząszczy dominują różne odcienie szarości i brązu, dające znakomite maskowanie na powierzchni gleby – zaniepokojone owady zwykle spadają z roślin i nieruchomieją, stając się prawie niemożliwymi do zauważenia. Larwy oprzędzików mają kształt pogrubionej litery „C”, są beznogie, jasne, z wyraźnie wyodrębnioną brązową głową.

Na podstawie obserwacji prowadzonych w Sadzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Dąbrowicach, w blisko 20% pseudotecjów Venturia inaequalis stwierdzono, jedynie pojedyncze askospory.

Komunikat MRiRW na PSA w sprawie obniżenia NDP/MRL dla substancji czynnej acetamipryd:

Na podstawie obserwacji prowadzonych w Instytucie Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach, w powietrzu kwatery jabłoni niechronionych przed parchem jabłoni, w dniach 24 kwietnia (godz. 22:00) i 25 kwietnia 2025 r. (godz. 11:00) stwierdzono masowe wysiewy askospor Venturia inaequalis. 

Na podstawie obserwacji prowadzonych w Sadzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Dąbrowicach, w ponad 1/2 pseudotecjów Venturia inaequalis stwierdzono dojrzałe askospory, potencjalnie gotowe do wysiewu w powietrze sadu. 

W najbliższych dniach należy spodziewać się masowego występowania ślimaków nagich takich jak: ślinik pospolity (Arion vulgaris), ślinik wielki (Arion rufus) oraz pomrowik plamisty (Deroceras reticulatum) w różnych uprawach roślin. Najbardziej zagrożone uprawy to: pszenica jara, rzepak jary i kukurydza oraz w innych uprawach zbożowych i warzywniczych.

Nowym zagrożeniem dla plantacji porzeczki czerwonej i czarnej są masowe pojawy wstężyka ogrodowego (Cepaea hortensis) oraz wstężyka gajowego (Cepaea nemoralis). Ślimaki bytują u podstawy krzewów, a w słoneczne dni wspinają się na łodygi i liście.